Sau bốn năm thực hiện, Nghị định số 144/2021/NĐ-CP đã góp phần tăng cường hiệu lực quản lý nhà nước trong các lĩnh vực an ninh, trật tự, phòng cháy, chữa cháy, phòng chống tệ nạn xã hội và bạo lực gia đình. Tuy nhiên, thực tiễn thi hành cũng bộc lộ nhiều hạn chế, bất cập: Phạm vi điều chỉnh chưa phù hợp, gây khó khăn khi áp dụng. Mức phạt chưa tương xứng với tính chất, mức độ vi phạm, chưa đủ sức răn đe trong bối cảnh kinh tế - xã hội phát triển nhanh. Thẩm quyền xử phạt chưa phù hợp với mô hình tổ chức chính quyền hai cấp hiện nay, nhiều vi phạm phát sinh ở cơ sở nhưng cấp xã chưa đủ thẩm quyền xử lý. Chưa tương thích với hệ thống luật mới ban hành như Luật Căn cước năm 2023, Luật Phòng, chống bạo lực gia đình năm 2022, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2025, Luật Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở năm 2023… Chưa đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số, chưa quy định cụ thể về thủ tục buộc nộp lại giấy phép là bản điện tử và chưa có các hành vi vi phạm về căn cước điện tử, định danh và xác thực điện tử.

Trước yêu cầu cấp bách của thực tiễn và để bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất của hệ thống pháp luật, việc ban hành Nghị định số 282/2025/NĐ-CP là hết sức cần thiết và kịp thời, thể hiện quyết tâm của Chính phủ trong hoàn thiện thể chế, nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của công dân.

Ảnh minh hoạ 

Những điểm mới nổi bật của Nghị định số 282/2025/NĐ-CP

1. Nghị định đã thay thế Nghị định số 144/2021/NĐ-CP, gồm có 4 Chương, 71 Điều.

2. Nghị định bổ sung thẩm quyền xử phạt của Cục trưởng Cục Hồ sơ nghiệp vụ, Trưởng phòng nghiệp vụ của Cục Hồ sơ nghiệp vụ, Trưởng phòng Hồ sơ nghiệp vụ thuộc Công an cấp tỉnh trong lĩnh vực an ninh trật tự và trong Nghị định 189/2025/NĐ-CP.

3. Nghị định bổ sung thẩm quyền xử phạt của Công an nhân dân đối với lĩnh vực an ninh hàng không

4. Quy định trục xuất người nước ngoài căn cứ vào tính chất, mức độ, hậu quả vi phạm, nhân thân người vi phạm và tình tiết giảm nhẹ, tình tiết tăng nặng bảo đảm phù hợp với quy định của Luật Xử lý vi phạm hành chính, đáp ứng yêu cầu thực tiễn công tác bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội, được cán bộ có thẩm quyền áp dụng thống nhất.

5. Bổ sung quy định xử phạt đối với người đã ly hôn; người chung sống như vợ chồng; người là cha, mẹ, con riêng, anh, chị, em của người đã ly hôn, của người chung sống như vợ chồng; người đã từng có quan hệ cha mẹ nuôi và con nuôi thực hiện hành vi bạo lực gia đình theo Luật Phòng chống bạo lực gia đình năm 2022.

6. Bổ sung thủ tục thi hành biện pháp khắc phục hậu quả buộc nộp lại giấy phép, chứng chỉ hành nghề bản điện tử

7. Bổ sung quy định xử phạt hành vi vi phạm hành chính nhiều lần đối với một số hành vi để bảo đảm khả thi trong áp dụng trên thực tiễn.

8. Bổ sung cách xác định số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi vi phạm hành chính và hồ sơ xử phạt vi phạm hành chính.

9. Quy định rõ hơn về tổ chức vi phạm hành chính để bảo đảm phù hợp với các quy định của pháp luật hiện nay và mở rộng các tổ chức khác theo quy định của pháp luật để bảo đảm bao quát các tổ chức vi phạm hành chính phát sinh mới trong thực tiễn.

10. Bổ sung hành vi vi phạm hành chính về lý lịch tư pháp vào lĩnh vực an ninh trật tự.

11. Bổ sung quy định xử phạt hành vi liên quan dao có tính sát thương cao để bảo đảm phù hợp Luật Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ năm 2024.

12. Bổ sung quy định xử phạt liên quan đến căn cước điện tử, định danh điện tử, ứng dụng định danh quốc gia để bảo đảm phù hợp Luật Căn cước năm 2023.

13. Bổ sung quy định xử phạt liên quan đến lực lượng tham gia bảo vệ an ninh trật tự ở cơ sở để bảo đảm phù hợp Luật Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh trật tự ở cơ sở năm 2023.

14. Sửa đổi, bổ sung các hành vi bạo lực gia đình để bảo đảm phù hợp Luật Phòng chống bạo lực gia đình năm 2022.

15. Sửa đổi, bổ sung các hành vi về phòng chống tệ nạn xã hội trong đó tập trung hành vi liên quan đến ma túy để bảo đảm phù hợp Bộ luật Hình sự và Luật Phòng chống ma túy năm 2021.

16. Sửa toàn bộ 11 Điều của chương III về thẩm quyền xử phạt của các chức danh cho phù hợp với Luật Xử lý vi phạm hành chính và Nghị định 189/2025/NĐ-CP.

17. Sửa đổi, bổ sung điều về vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ, pháo, ngành nghề kinh doanh có điều kiện, cư trú, cơ sở dữ liệu cư trú, cơ sở dữ liệu căn cước, trật tự công cộng.

Ban biên tập